Dit weekend had de Volkskrant een special over (onze persoonlijke) gekte . Sylvia Witteman schreef vrijelijk over haar angsten, Hannah Bervoets over haar depressieve neigingen en in het hoofdinterview figureerde Scott Stossel, een neuroot die van zijn gekte zijn werk heeft gemaakt en er een boek over schreef. Ik vond het een feest van herkenning. Eindelijk nu eens een hoofdrol voor onze duistere kant en niet alleen het licht op onze successen. In deze tijd mogen we niet meer verliezen, we moeten winnen. Anders is het onze eigen schuld en moeten we ons in een vergeten hoekje van de social media gaan schamen . En juist dat hoekje, daar zit het vol met ons allemaal. We zijn van tijd tot tijd allemaal verliezers tenslotte. Maar verliezen, of verlossen om de paasgedachte er maar even bij te halen, is best nog een kunst. Het gaat niet vanzelf.
Een paar jaar geleden organiseerde ik in het Paasweekend ,samen met Juliette Santegoeds, het festival Op de Vulkaan. Het idee was geboren vanuit de crisis die toen net was uitgebroken. Wij wilden delen wat er allemaal voor goeds uit een crisis kan voortkomen en wat voor mooie bloemen er bloeien op die dode grond. Zonder het te willen romantiseren, geloof ik wel dat verlies je dwingt op een andere manier te kijken naar je leven. Als je verliest, zie je dat wat je altijd al deed, niet meer werkt. Als je iets kwijtraakt, wordt het tijd dat je op zoek gaat naar een andere manier, een nieuwe manier van kijken. Misschien in eerste instantie om het terug te vinden, om later te beseffen dat je het niet meer nodig hebt. Je bent nieuwer dan het oude geworden. Je bent herrezen uit je as.
Maar dat gaat niet vanzelf, het is niet een zelfhulpboek met stappen, dat je moeiteloos doorloopt. Er is die tussentijd, waarin je worstelt met het verlies, krampachtig vasthoudt aan het oude en als een konijn in een lichtbak staart naar het nieuwe. Er is dat nieuwe dat je nog veel te hard in je gezicht schijnt, er is het oude dat aan je trekt. Die tussentijd waarin je anderen ziet schijnen en jij hulpeloos verstijft bij het zien van zoveel gratie en succes of opstandig wordt om zoveel schaduw. Noem het de paastijd, waarin je je oude leven verliest en je voorbereidt op de herrijzenis.
Ik ben een slecht verliezer en ik heb lang in de wachtstand gezeten. Gedacht dat een vaste baan me een veilige haven zou bieden, gedacht dat mijn talent me verder zou brengen. Maar ik heb geleerd dat je voor een veilige haven veel zitvlees moet hebben en dat je voor talent hard moet werken. Verliezen is een kunst, kiezen ook. Maar als het je lukt, is opbloeien nog slechts een eitje. “Talent is iets heel erg graag willen”, zei de zanger. Ik heb lang gewacht met erg graag willen, ik heb geworsteld met mijn angsten en ik hoop dat ik er nu klaar voor ben. Ik neem mijn verlies.